الگوهای جوی بزرگ مقیاس و همدیدی برف‌های سنگین استان گیلان

ریزش برف سنگین که پدیده‌ای حدی محسوب می‌شود در استان گیلان موجب خسارات سنگین اقتصادی شده و زندگی عادی مردم را مختل می‌نماید. به منظور یافتن ساختار بزرگ مقیاس و همدیدی این پدیده، تاریخ‌های ریزش برف سنگین در بازه‌ی زمانی 1964 تا 2014 استخراج شد. سپس الگوی فشار متوسط سطح زمین و ارتفاع ژئوپتانسیلی در ترازهای 10 و 500 هکتوپاسکال و بی‌هنجاری آن‌ها نسبت به سال‌های 1981 تا 2010 بررسی شدند. در این مطالعه از داده‌های ایستگاه هواشناسی سینوپتیکی رشت و داده‌های بازتحلیل مرکز ملی پیش‌بینی محیط زیست- مرکز ملی پژوهش‌های جوی (NCEP/NCAR) استفاده شد. نتایج نشان داد که شدت وقوع این پدیده در سال‌های اخیر افزایش یافته است. گرچه در تمامی سال‌ها گرمایش ناگهانی پوش‌سپهر و تضعیف تاوه‌ی قطبی رخ نداده است، اما در تمامی آن‌ها الگوی بندالی در سطح 500 هکتوپاسکال به ویژه از نوع زوجی به چشم می‌خورد. الگوی فشار سطح زمین نشان‌دهنده‌ی گسترش زبانه‌های پرفشار سیبری یا بالکان و در برخی موارد ترکیب این دو پرفشار است که با قرار گرفتن بر روی دریای خزر موجب بروز ناپایداری و انتقال رطوبت به سمت سواحل شمالی ایران شده‌اند.